Hulpmiddelen bij stem en spraaktraining - de 'hardware'

De training van Stem en spraak wordt vooral ingezet door veel te luisteren en te doen. Het gaat bij stem en spraaktraining dan ook vooral om gedrag.

Veel trainers, docenten en therapeuten maken bij deze 'gedragstraining' echter ook gebruik van een aantal handige hulpmiddelen. Ze worden vooral ingezet bij de training van gevorderde sprekers (beroepssprekers, zangers en acteurs).

Op deze pagina vind je een overzicht van en verwijzingen naar de ‘hardware' die ter ondersteuning van stem- en spraaktrainingen of stemtherapie werd/wordt ingezet.

Geschiedenis en 5 curieuze hulpmiddelen:

In de loop van de tijd wisselt de belangstelling voor en de noodzaak tot gebruik van hulpmiddelen bij training en/of therapie rond stem en spraak sterk. Hetzij als gevolg van overschatting van hulpmiddelen (hype!) of van onderschatting (kennis gaat verloren). Onderstaande links verwijzen naar de betreffende hulpmiddelen - op de verschillende pagina's valt te lezen hoe het met de huidige ontwikkeling ervan staat.

Het eerst in de geschiedenis bekende middel is een steen: de kiezelstenen van Demosthenes.

Daarna is het lange tijd stil geweest, totdat er in de praktijk voldoende geëxperimenteerd werd met het openen van de mond, het stimuleren/activeren en ontspannen van de kaakspieren, het beïnvloeden en preciseren van de spraakmotoriek, het bewust omgaan met de 'articulatieruimte' in het aanzetstuk en de wisselwerking tussen stemgeven en articuleren. Uit dit experiment ontstond de in Groot Brittannië gebruikte bone-prop of, in het Nederlands, het Spreekbeentje.

Weer later werd er veel onderzoek gedaan naar de (werking van) de stem en het aanzetstuk (the vocal tract). Met name naar de invloeden van drukwisselingen op de werking van de stemplooien.
Ingo Roland Titze ontwikkelde zijn rietje, samen met een oefengang.

Rond dezelfde tijd werd uit soortgelijk onderzoek een techniek ontwikkeld die gebruikt maakt van een siliconen slang i.c.m. een laagje water in een flesje: LAXVOX vond haar bestaansgrond.

Tenslotte heeft de vibrator haar intrede gedaan in de wereld van de spraaktraining - van seksspeeltje naar hulpmiddel bij stemonderhoud. Bij de stem spant en ontspant een complex aantal spieren beurtelings. Daarnaast is er een groot aantal spieren die het subtiele samenspel van adem, beweging en stemapparaat beïnvloeden. In de ontspanning van dit stelsel heeft dit apparaatje een rol toebedeeld gekregen.

Volg de onderstaande links om op de verschillende thema- pagina’s meer te lezen over op de bijzonderheden van de verschillende middelen en methodieken. Op de pagina's worden bruikbare links naar de praktijk gegeven. Ik wens je heel veel plezier met je onderzoek en hoop dat je nieuwsgierigheid je brengt wat je zocht, en méér…!

Alex Boon

Ga (en vergeet daarbij niet je stem mee te nemen) voor pagina's over de specifieke hulpmiddelen naar:

De kiezelstenen van Demosthenes

Het Spreekbeentje (bone-prop)

Het rietje van Titze

De Vibrator

LAX VOX

Rond Je Stem is een initiatief van Alex Boon
Rond Je Stem is an initiative of Alex Boon